(vervolg)

‘Hoe is het mogelijk dat de tintelingen van die initiële aantrekking uitmonden in een existentiële crisis, waarin het leven ondraaglijk wordt als de geliefde niet binnen handbereik is?’ Ja, dat kun je je afvragen, maar in ieder geval is er weinig leerzaams te beleven als de geliefde continu binnen handbereik is. Bovendien slaat nog steeds de angst toe dat haar/hem iets zal overkomen, ‘himmelhoch jauchzend, zum tode betrübt’. Verder lijkt me dat die existentiële crisis nodig was om nieuwe inzichten tot je bewustzijn te laren doordringen, die beter aansluiten bij je zielsopdracht. Daarmee is de zogenaamde geliefde gewoon een facillitator.
Daarmee is ook de vraag beantwoord waarom wij die verliefdheid en die passie zo idealiseren in onze cultuur als de uitkomst vaak op een ziekte lijkt. Diep van binnen weten we dat het belangrijk is als mensen hun bestemming vinden. Dat het ook voor de samenleving gezond is. En nee, zwaar verliefden zijn zeker niet ziek, juist door de intensiteit van de ervaringen worden ze ook niet gauw lijfelijk ziek. Volgende vraag: verliefdheid zonder zelfverlies, zou dat kunnen? Misschien wel, maar je schiet dan wel je doel voorbij. Het vastgeroeste zelfbeeld wordt door elkaar geschud, zelfverlies is juist een essentiële voorwaarde voor het vergroten van bewustzijn.
In feite is Annie hiervan doordrongen. Behalve de fase van Getting Lost, heeft ze iets van deze affaire geleerd. Ze is gaan inzien dat luxe niet materieel is, wat ze als kind dacht. Dat echte luxe ook is dat je zoveel passie voor een man of vrouw kunt beleven. Die man of vrouw vertegenwoordigt dan in mijn ogen de Eenheid van Al-Wat-Is. Dit is dus in drie delen mijn doorleefde visie op dit moment en zoals
we weten, visies kunnen doorleefd veranderen.

Alledaagse Wijsheden

“Verliefdheid als pure expressie van universele heelheid.”

Peter Delahay

“Spiritueel leven is alles doen wat je kunt om het onbewuste bewust te maken.”

Vincent Duindam 

“In ons allen leeft de drang om volledig bewust te zijn. Dat is ook de drang om bewust te zijn van onze eenheid met alles, dus de oerdrang om bewust liefde te geven.”

Jita Elbers

(vervolg)

De titel van het artikel zet je al aan het denken: ‘Moet verliefdheid altijd pijn doen?’ Ik houd het op ja en nee. We zoeken in verliefdheid een durende gelukzaligheid en daarmee is zij een projectie vanuit onze oerbron van Eenheid. Die alomvattende Eenheid zullen we natuurlijk niet vinden, dus ‘nee’, wel momenten van een intense vervulling, dus ook een beetje ‘ja’. Verliefdheid is een veel krachtiger spirituele ervaring dan wat wij liefde noemen. Deze laatste sluit mensen uit, verliefdheid in wezen niet, al hoewel het op één persoon wordt geprojecteerd.
‘Is dan niemand immuun?’ is de volgende vraag. Ten diepste niet, maar de ratio kan zo’n brede muur om het hart bouwen, dat daar niet doorheen te komen is. Ook culturele normen en waarden kunnen verliefdheid tegenhouden, de ziel (want zij verricht het basiswerk) wordt er zwaar door belemmerd. De vraag klinkt een beetje alsof immuniteit een weldadig voorrecht is. Het omgekeerde is waar, je kunt jezelf leren kennen op een dieper niveau.
De volgende vraag sluit hierbij aan. ‘Wat is het dat we zo bedwelmd kunnen raken dat we onszelf niet meer herkennen?’ Juist dat vastgeroeste en aan rollen gebonden ‘zelf’ wordt door elkaar geschud, waar- door er nieuwe wegen bewandeld kunnen worden. Je kan je echte zelf beter gaan begrijpen.
Volgende vraag: ‘Hoe kan het dat een vrouw die de Nobelprijs voor de Literatuur in ontvangst nam met een ode aan de literatuur als emanciperende kracht, haar levensvervulling een tijd lang alleen nog vond in de aandacht van een man?” Ze vroeg niet zozeer om de aandacht van een man, via hem was ze op zoek naar de zin van het leven of beter, van haar leven. Juist ook het feminisme kan daartoe aanzetten.     Wordt vervolgd

Alledaagse Wijsheden

“Verliefdheid: een soort verheven koorts, die het bestaan plotseling zin geeft.”

Simon Carmiggelt

“Feminisme gaat niet over het sterker maken van vrouwen. Vrouwen zijn al sterk, het gaat om het veranderen van de manier waarop de wereld die kracht waarneemt.”

G.D. Anderson

Ze liep tegen de 50, een zelfstandige schrijfster die al veel had bereikt. Jaren later, in 2022 won ze de Nobelprijs voor de literatuur, de Franse Annie Ernaux. Laat ze nu in de jaren tachtig straal verliefd zijn geworden op een gehuwde medewerker van de Russische ambassade in Parijs. In die obsessieve verliefdheid verloor ze zichzelf. “Ik leef in een staat van verdoofde pijn. Dat is: ik verwacht niet dat er nog iets beters komt. Omdat hoop onmogelijk is, kan de pijn niet leiden tot een geluk dat ik me nog kan indenken.”, schrijft ze in haar boek Getting Lost, dat besproken wordt door journalist Eva Berghmans. Het boek is gebaseerd op de notities die ze bijhield tijdens de affaire.
Berghmans vertelt dat in alles wat Annie over haar Russische minnaar schrijft in Getting Lost, weinig of niets valt te lezen dat al die heftige gevoelens rechtvaardigt. Hij is een parvenu, uit zijn liefde niet, behalve in seks, intellectueel doet hij haar niets, en hij is vaak dronken als hij bij haar aankomt. De ratio is verdwenen, vakkundig uitgeschakeld door de verliefdheid en ook de emotionele stabiliteit is verloren gegaan. De vraag ‘belt hij of belt hij niet?’ kan haar uren bezig houden. Als zij vermoedt dat hij zou kunnen bellen, blijft ze liever thuis dan naar een boekbespreking te gaan.
Het artikel wemelt van de vragen hoe zoiets gebeuren kan, zo’n onwaarschijnlijke invloed kan hebben op je gemoed. Het is een uitdaging om die vragen stuk voor stuk te beantwoorden met de inzichten die ik erover heb. Om te beginnen: “Oh Annie, waarom zelfs jíj, Annie?” Júist jij, denk ik, want er is moed voor nodig. Zo’n totale desoriëntatie kan je, als je er ongeschonden uitkomt, op een dieper niveau van zelfkennis brengen.          Woordt vervolgd

Alledaagse Wijsheden

“We leven het meest intens als we verliefd zijn.”

 John Updike 

“Toen ik verliefd werd, was het alsof ik voor het eerst in een spiegel keek en mijzelf zag.”

Jeanette Winterson

“Openstaan voor wat het leven ons brengt, daar zijn we verschrikkelijk slecht in”, vindt existentieel psycholoog en –psychotherapeut Siebrecht Vanhooren. Voor mij was dat een nieuwe tak binnen de psychologie. Het blijkt te gaan om een typisch Europese vorm van therapie. Zij is gegrondvest op enkele fundamentele overwegingen zoals: ‘Leven is eindig, onvoorspelbaar, nooit perfect, in essentie zonder zin. Bij de eerste drie zeg ik ronduit Ja!, maar bij de laatste volmondig Nee! Natuurlijk heeft het leven zin, juist in (kosmische) essentie. Het zal de invloed van onder anderen Sartre zijn, het gedachtegoed van filosofen uit het verleden hebben een grote invloed gehad op het ontstaan van de existentiële psychotherapie.
Terug naar Vanhooren. Hij vertelt aan journalist Ditty Eimers dat sommige gebeurtenissen in ons leven ons confronteren met onze diepste angsten. We koesteren vaak nog de illusie van controle en die valt weg. We zien het ook op collectief niveau: pandemie, klimaatcrisis, oorlog. We leven in een soort kantelperiode met twijfels en existentiële angst, reactie op trauma’s moet je dan niet wegmoffelen. Het is een bekend verschijnsel dat mensen die trauma’s doorleven, uiteindelijk het leven veranderd zien in positieve zin.
Vanhooren legt zijn cliënten enkele  vragen voor. Wat is voor jou de moeite waard om voor op te staan? Hoe zou je eigenlijk willen leven? Waar is het jou nu om te doen? Waar wil je naar toe met jezelf? Met dat soort vragen ga je snel de diepte in, is zijn ervaring. Het zal kloppen, maar de antwoorden op met name de laatste vraag kunnen je dwars gaan zitten. Bij traumatische schokken ben je in mijn ogen het meest gebaat  bij het ontwikkelen van een diep vertrouwen in iets dat groter is dan de mens, een vertrouwen dat gericht is op het hier en nu.

Alledaagse Wijsheden

“Hoe gek het ook klinkt, het besef dat je sterfelijk bent, maakt dat je je eindige leven meer gaat waarderen. Dat je bewustere keuzes maakt en je leven ook bewuster beleeft. Daardoor hebben mensen die durfden stil te staan bij hun sterfelijkheid, vaker een leven geleid dat betekenisvol voor hen is. In die zin kunnen de klimaat- en coronacrisis ook een kans zijn om te ontdekken wat echt waardevol voor ons is: omdat we daarmee in contact komen met de fragiliteit van ons bestaan.”

Siebrecht Vanhooren 

“Onder lichaam versta ik een modus – existentie – waarin Gods wezen, als ruimtelijkheid beschouwd, zich op een bepaalde omschreven wijze openbaart.”

Spinoza

Wie mee wil draaien, moet van zich laten horen. Word ik wel genoeg gehoord en gezien? Het strate- gische ego houdt dat in de gaten, vertelt journalist Toos van Hennekeler. Wetenschappers vonden dat er een samenhang is tussen een kalmer ego en zelfcompassie. Ook op de werkvloer is het een groot voordeel, de innerlijke houding dat je in staat bent naar jezelf te kijken en tekortkomingen te accep- teren. Maar hoe kalmeer je je ego, hoe draai het volume lager?
De Amerikaanse sociaal psychologe Heidi Wayment en andere onderzoekers hebben uitgevogeld wat de kenmerken zijn van een kalm ego: 1. een objectieve blik; 2. Een inclusieve identiteit; 3. inlevingsver- mogen; 4. een groeimindset. Wat betreft de eerste:  jezelf achterwege laten en objectief kijken naar iets dat eerder gebeurd is. Nu vind ik objectief kijken als mens niet echt mogelijk, je bent een subject, geen object. Zo neutraal mogelijk, lijkt me beter te verwezenlijken.
Het tweede kenmerk gaat over waar je je mee identificeert, alleen jezelf of veel beter: een brede groep. Het omgaan met kritiek van een collega wordt dan ook neutraler. Aan de andere kant denk ik dat die identificatie met de groep het wij-zij denken bevordert, wat gemakkelijk tot polarisatie leidt. Ik zou ervoor kiezen om een lichte groepsidentificatie te verbinden met krachtige zelfethiek.
De derde: onder inlevingsvermogen verstaan de onderzoekers de vaardigheid om het perspectief van de ander op een rationele manier te begrijpen. Wat mij  betreft mag daar wel een zuiver gevoelsmatig begrijpen bij. Tenslotte de groeimindset, waarbij je jezelf, anderen en relaties ziet als ‘in ontwikkeling’ waarin je moet investeren. Het helpt je ook om milder voor jezelf te zijn. Langs deze weg krijgen de academische psychologie en spirituele inzichten steeds mee raakvlakken richting een herwaardering van het vrouwelijke in mens en samenleving.

Alledaagse Wijsheden        

“Er zijn genoeg momenten waarop we ons ego nodig hebben: het kan ons motiveren, doelen geven in het leven en het zorgt ervoor dat anderen niet over ons heen lopen. De vraag is alleen: hoe lang en hoe vaak neem je een strategische houding aan? Hoe meer we allemaal denken en handelen vanuit ons ego, hoe moeilijker het is om elkaar  te begrijpen en echte verbinding te ervaren.”

 Heidi Wayment

“Hoe sterker het ego in jezelf is, hoe waarschijnlijker het is dat andere mensen volgens jou de belangrijkste bron van problemen in het leven zijn.”

Eckhart Tolle

‘Het is ik en ik en nog eens ik, het knaagt aan de fundamenten van onze maatschappij’, betoogt journalist Manon Wigny. Ja, maar een sterke ik-gerichtheid draagt wel bij aan het verlies van het ik, het ultieme doel om eenheid te bereiken. ‘Begrip hebben voor jezelf, is begrip hebben voor de wereld om je heen.’ Ja, als dat maar niet leidt tot overdadige aanpassing. ‘Mensen kunnen het gevoel krijgen er niet meer bij te horen.’ Ja, dan is er gebrek aan besef van kosmische verbondenheid. ‘We moeten onszelf zien te motiveren, alles uit onszelf halen, dat leidt tot individuele armoede.’ Nee, je door anderen laten motiveren is gammel, gebaseerd op denken en niet op  gevoel en ervaringen.
Zo leg ik al lezend mijn verhaal naast het hare. Laat ze nu in haar artikel zenboeddhist en hoogleraar filosofie André van der Braak aan het woord laten, voor wie zen betekent de voortdurende bereidheid om uit je verhaal te stappen. Vraag jezelf af: wat zijn mijn diepste overtuigingen en waar komen die vandaan? Onderzoek je denkkader en probeer er wat aan te morrelen. Nu, mijn diepste overtuigingen komen niet uit mijn denken voort, maar uit mijn doorleefde levenservaringen. Als je dan uit je verhaal stapt, verlies je een opening naar verdere bewustwording.
Ook terrorisme expert Beatrice de Graaf komt aan het woord. In haar ogen leidt het opkloppen van drama in de media, naar steeds dramatischer dat mensen belanden in de dramadriehoek: ik ben slachtoffer, onze regering is de boosdoener, de redder leest ze gelukkig goed de les (Omtzigt/Wilders). Ze ziet vijf prepolitieke voorwaarden, waarden die nodig zijn voor een gezonde samenleving: *vertrouwen, *hoop, *solidariteit, *empathie *rechtvaardigheid. Wat mij betreft kunnen hoop en rechtvaardigheid wel weggelaten worden. Beide zijn te divers, geen duidelijke zaak. En zo lees ik reagerend verder.

Alledaagse Wijsheden

“Theorieën waarin we geloven, noemen we feiten. Feiten waarin we niet geloven, noemen we theorieën.”

David Cohen

“Iedere keer dat je je innerlijke leidraad niet volgt, ervaar je een verlies van energie, verlies van kracht, een gevoel van spirituele doodsheid.” 

Shakti Gawain 

“Denken is de langzaamste methode voor creatie, de traagste manier van scheppen. Effectiefste creëren gebeurt vanuit het bovenbewustzijn, waarbij het hogere bewustzijn, het bewustzijn en het onderbewustzijn één worden.”      

Neale Donald Walsch 

Filosofe Elke Weiss of ‘eerlijk duurt het langst’ niet eigenlijk ‘eerlijk duurt het kortst’ moet zijn. Bij haar pogingen om steeds eerlijk te zijn, krijgt ze het stempel ‘de botte, mensen klappen dicht of ze schieten in de verdediging’. Zo verlies je vriendschappen, relatie en het kost je je carrière. Haar voorbeeld: als eerlijk het langst duurt, waarom heb je dan zo’n moeite om een goede vriend te wijzen op zijn penetrante lichaamsgeur? Aan dit voorbeeld zie je gelijk dat eerlijk zijn geen waarheid produceert, niet objectief is, maar subjectief. Zíj vindt het penetrant.
Je eigen intenties maken een verschil. Vertel je je baas niet dat hij te dominant is (in jóuw ogen) uit angst of wil je hem de kans geven zelf erachter te komen, omdat het dan meer beklijft. Dan is er nog de oude Chinese wijsheid dat als je iets wil gaan zeggen, je altijd drie dingen moet afvragen: is het waar, is het nodig, is het vriendelijk. Als je met tenminste twee van de drie kunt instemmen, zég het. Bij de penetrante vriend was het niet vriendelijk en waarschijnlijk ook niet nodig. Dat is de smeerolie in het sociale verkeer.
Historicus Mathieu Segers ziet de schaamte als de kracht om te leren van de geschiedenis. Maar in Europa vervallen we gemakkelijk in de schaamteloosheid van het nationalisme, want daar win je verkiezingen mee. Het enige alternatief ervoor is radicale eerlijkheid. Hij trof dat aan bij Josep Borrell, een hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands EU beleid. In zijn speech ontzag Borrell zichzelf niet, hij somde al zijn expertfouten op. Daarnaast haalde hij bijna schreeuwend uit naar zijn gehoor, de diplomatieke dienst van de EU met hun luxe leventje, hun laksheid en matigheid op vele terreinen (tweede citaat hieronder). Dat getuigt van kracht!

Alledaagse Wijsheden

“Om rechtvaardig te zijn tegenover anderen, moet men eerlijk zijn tegenover zichzelf.”

Jean-Jacques Rousseau

“Borrell zelf verkoos radicale eerlijkheid over de ‘danteske’ crises in Afrika, het gewelddadige Russische nationalisme, onze valse categorieën van democratisch-ondemocratisch, onze verslaving aan goedkoop, de nefaste zwaktes van onze technocratie in tijden van geopolitiek. En hij riep op tot de moed om echt te denken. Moed die nu zo nodig is, maar zo vaak zo ver weg lijkt.”

Mathieu Segers

Zo’n aardige,beschaafde man, die het in de wetenschap zover gebracht heeft, daalt af naar het ministerschap.... Ongeveer zo was de reactie toen bekend werd dat natuurkundige Robbert Dijkgraaf minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zou worden. Het ‘hoog-laag denken’ is er niet uit te branden en de wetenschap staat bovenaan die beroepenladder. Laat nou net deze minister dit verschijnsel met kracht aan de kaak stellen. Hij neemt het op voor het MBO, voor vakmensen die zo hard nodig zijn voor ons allen. Het principe hoe hoger hoe beter, dat toch een paradepaardje van zijn partij D66 is, stelt hij aan de kaak.
Hij is ervan geschrokken dat er zo weinig samenhang is tussen het mbo enerzijds en hogescholen en universiteiten anderzijds, vertelt hij aan journalist Remco Meijer. Deze prestatiedruk levert vooral spanningen en stress op, het is een ‘19e-eeuws model’. Het getuigt van een frisse blik, wat je kunt verwachten van een oorspronkelijke buitenstaander. Zelf zegt hij met deze baan een stap in het duister heeft gewaagd en hij beleeft de baan in het hier en nu. Heel spiritueel. Kritiek gaat hij niet uit de weg, die moet je opzoeken en weten te weerleggen, net zoals in de wetenschap.
Terecht stelt Dijkgraaf dat je met een gedegen mbo diploma veel rijker kunt worden dan een academi- cus. Als we dan toch bezig zijn om uit het 19e-eeuws model te geraken, laten we dan ook eens wat eigentijdser kijken naar de welvaartverdeling. In de vooruitziende ogen van Sander Schimmelpenninck verdient een vermogensmaximum een serieus debat, we hebben toch ook een bestaansminimum. De grens zou volgens limitaristen moeten liggen bij ongeveer 2,2 miljoen, Schimmelpenninck vindt dat te krap en pleit voor ongeveer 25 miljoen. Laten we eens beginnen met tien miljoen, daar moet je als rijkaard toch van kunnen leven. 

Alledaagse Wijsheden

“Een van de meest pos. dingen die ik heb meegemaakt in mijn eigen onderzoekswereld, is dat er opeens een heel jong iemand naar je toekomt die het tien keer beter snapt dan jij. Dat is heel irritant, maar helpt enorm. Door zo'n persoonlijke ervaring krijg je namelijk niet alleen oog voor de kwetsbaarheid, maar ook voor de kracht van mensen die beginnen aan dat pad.'

Robbert Dijkgraaf

“De geschiedenis leert dat ongelijkheid altijd groeit in vredestijd, en dat de mensheid tot nu toe altijd een oorlog nodig had om tot serieuze herverdeling en kansengelijkheid te komen. Nu staan we voor de opdracht een oorlog ditmaal vóór te zijn. De klimaatcrisis vraagt om grenzen aan het kapitalisme. Daarvoor hebben we leiders nodig die mensen uitleggen dat er een verschil is tussen ondernemen en investeren, en tussen geld verdienen en geld maken.”

Sander Schimmelpenninck 

“Het is tegenwoordig makkelijker je het einde van de wereld voor te stellen, dan het einde van het kapitalisme.” 

Frederic James (2003)

Versterken van een optimistische grondhouding zou een ander goed voornemen zijn bij de jaarwisse- ling, zeker als het op grote schaal gebeurt. Gemakkelijk kan in deze tijd vol ernstige problemen gedacht worden dat zo’n houding naïef is. Ook bioloog David Attenborough straalt weinig optimisme uit als hij stelt dat de mens een plaag is voor de natuur. Maar er is een andere kant aan het verhaal. Pessimisme helpt je geen stap verder, je blik is gefixeerd op het negatieve. Filosoof André Gude was van mening dat de optimist instemt met de wereld, inclusief alle ellende. Het is een doelbewust streven naar een nieuwe situatie.
Het gaat hierbij dus om de kritische optimist, niet om een sprookjesbeeld dat het allemaal zomaar goed komt. Een heldere toelichting geeft journalist Marc van Dijk. De politiek van belangenbehartiging, zoals die in grote lijnen is, is geen optimistische politiek. Een beter voorbeeld ervan zijn de parlementaire enquêtes. Daarbij gaat het om waarheidsvinding die lessen biedt voor de toekomst, dus je moet haarfijn aangeven wat er allemaal fout is gegaan. Kun je optimistisch worden als je dat niet voelt? Ja, het gaat om anders kijken. Gude stelt dat wie nuchter en analytisch om zich heen kijkt, ziet een wereld vol optimistisch gedrag.
Een aartsoptimist is filosoof Ralf Bodelier, journalist Thomas Velvis interviewde hem. Bodelier vindt dat we de mens weer centraal moeten stellen, beschouwen als schepper. We kijken teveel naar de negatieve verhalen, terwijl we steeds beter zijn in het aanpassen aan nieuwe omstandigheden. De idee van de Amerikaan António Gutterres, dat de mensheid oorlog voert tegen de natuur, wat suïcidaal is en waarop de natuur reageert, waait hij weg. Want de natuur verandert, die is niet bezield. Dat laatste valt te betwijfelen, maar volgens mij gaat het hier eerder om naïef dan opbouwend optimisme.

Alledaagse Wijsheden

“De enige manier om met deze complexe wereld om te gaan is om voortdurend positieve dingen te doen. Je moet proberen het experiment te laten slagen. Je moet proberen dít verhaal te schrijven, niet elk verhaal. Je moet híér zijn, niet overal.”

Donna Haraway

“Je gedachten kunnen je van alles wijsmaken, maar ze hoeven niet je gedrag te bepalen.”

Jasmin Vogeley

“De hele waarheid bestaat meestal niet uit twee halve waarheden.”

Mwah 

Het is weer zover, we mogen/moeten onszelf veranderen via goede voornemens. Spinoza gaf indertijd een eenvoudig advies: “Huil niet. Word niet onverschillig. Begrijp.” Maar in het algemeen is het een complex proces. Dat begint al bij de merkwaardige paradox die bij Samadhi-Trainingen op tafel wordt gelegd. Want het is een bekende regel dat je jezelf pas kan veranderen als je jezelf volledig accepteert zoals je bent. In feite is het natuurlijk een prima uitgangspunt, je hoeft jezelf niet in een keurslijf te drukken, je kan liefdevol glimlachen bij een terugval: ‘Daar heb je mij weer...’
“De machtigste muze van allemaal is ons eigen innerlijke kind.” zei musicus Stephen Nagmanovitch.
Het innerlijke kind wil spelen, gek doen, geen volgzame meeloper zijn. Angsten blokkeren dergelijke authenticiteit. Ook daarom is het zo belangrijk dat je jezelf eerst volledig accepteert, angsten krijgen dan niet de overhand. Een gulden regel in de ethiek is gebaseerd op de vraag wat je liever wil: ongewild geprezen worden of helemaal geen lof krijgen terwijl je die wel verdient. Het is duidelijk, dat innerlijke kind zal altijd voor het laatste kiezen.
Als je innerlijke kind actief is, zul je jezelf ook niet verlaten voor een ander. Want uiteindelijk is jezelf verlaten de ultieme staat van niet verbonden zijn. Zonder die innerlijke speelsheid wordt het leven zwaar. Wil je je ziel bereiken, dan raadt Carl Jung je aan om je verlangens af te keren van uiterlijke dingen. Maar de lat niet te hoog leggen is wel de betere manier om je voornemens werkelijkheid te laten worden. Vandana Shiva helpt ons herinneren: “Je bent niet Atlas die de wereld op haar schouders draagt. Het is goed om te onthouden dat de planeet jou draagt.”   

Alledaagse Wijsheden 

“Als je naar kinderen kijkt, hoe zij spelen, hoe ze eten, hoe ze leren lopen, tot aan hoe ze voor het eerst verliefd worden, hoe ze wennen aan een crisis – dan zie je dat zij ergens nog zeker weten dat het goed komt.”

Pauline Bijster 

“Ik wil aan mijn medemensen een mens laten zien zoals hij werkelijk is en die mens, dat ben ik zelf.”  

Jean-Jacques Rousseau